hành trình côn đảo thưởng thức món Sá sùng Côn Đảo còn gọi là trùn biển sống nhiều ở các đụn cát ven biển các tỉnh miền Trung. Khi thủy triều xuống, trong những ngày hè này người dân ven biển xóm chài rủ nhau ra các bãi cát để đào bắt sá sùng về chế biến những món ăn ngon hoặc bán cho các thương lái.
Theo những người chuyên làm nghề bắt sá sùng thì chúng thường xuất hiện theo con nước lên xuống vào những ngày đầu tháng và ngày rằm. Tuy không ai tận mắt nhìn thấy chúng di chuyển thế nào, nhưng căn cứ vào những dấu vết ngoằn nghoèo để lại trên cát thì phỏng đoán rằng ban đêm chúng trồi lên mặt cát để giao phối và khi mặt bắt đầu ló dạng mới rúc sâu vào trong cát.
Theo như nghiên cứu của các tài liệu khoa học thì sá sùng có nhiều giá trị dinh dưỡng như axit amin, glyxin, alanine, glutamin, succinic... và nhiều taurine, khoáng chất. Còn bên Đông y cho rằng sá sùng có vị mặn, tính mát, có tác dụng bổ dương thanh nhiệt, thanh phế kiện tỳ. Chủ trị các chứng bệnh như cốt chưng triều nhiệt, âm hư đạo hãn, hung muộn, phế hư khái thấu đàm đa, dạ niệu, nha ngân thũng thống...
Sau khi bắt sá sùng về còn phải qua những công đoạn sơ chế công phu khác nữa mới dùng được bởi khi sống nó chỉ như một chiếc túi cát mỏng tang. Vì thế đầu tiên phải thả sá sùng vào nước biển, lộn ruột chúng bỏ hết cát ra ngoài rồi rửa bằng muối cho bớt tanh mới có thể chế biến món ăn.
Sá sùng tươi có thể chế biến thành các món nhưng ngon như nấu cháo, nấu canh, nướng vàng, xào chua ngọt, chiên giòn, làm gỏi...nhưng ngon nhất vẫn là món nướng chấm tương ớt, muối tiêu chanh. Thịt sá sùng nướng vừa giòn, mềm lại dai dai, béo bùi và ngọt nên càng ăn càng thấy ngon.
Để sử dụng lâu dài và mang đi xa sá sùng thường được sơ chế bằng cách phơi khô. Cho sá sùng làm sạch sẽ vào luộc sao cho không chín hẳn mà cũng không bị ươn, rồi mang ra nắng thật to phơi hai nắng là được. Khi sá sùng phơi khô hình dạng trông giống như miếng vỏ cây khô quăn queo có thể để lâu dùng dần dần.
Trước đây, khi chưa có bột ngọt, sá sùng được coi là thứ gia vị để chế ra những nồi nước dùng, nồi canh có hương vị thơm ngọt đặc biệt, nhất là nước phở, đến nỗi có người cho rằng loại giun biển này chính là linh hồn của phở Bắc. Chỉ cần rang vài gram sá sùng khô cho vào một túi lưới thả vào nồi nước lèo thì món ăn trở nên đậm đà hơn rất nhiều.
Ngoài ra, nhiều gia đình cũng sử dụng sá sùng khô thay tôm cho các món canh rau dền, canh bầu...
Nhìn vẻ bề ngoài của sá sùng cũng không được bắt mắt nên ít người dám ăn món này, nhưng nếu thử qua một lần chắc chắn sẽ ấn tượng với món ăn độc đáo này.