Khám phá Sử sách Việt xưa gọi hòn đảo lớn nhất là đảo Côn Lôn (gọi tắt là Côn Đảo), ngoài ra còn có những tên gọi khác: Côn Lôn Sơn, Côn Sơn, Côn Nôn. Từ ngày thành lập đặc khu Vũng Tàu Côn Đảo (30-5-1979), Côn Đảo lấy địa danh chính thức của hòn đảo lớn nhất làm tên gọi của cả quần đảo.
Côn Đảo cách Vũng Tàu 179km, cách TP HCM 230 km, cách cửa sông Hậu (Cần Thơ) khoảng 83 km, đến thành phố Cần Thơ 165km
Giới thiệu
Diện tích tự nhiên toàn huyện khoảng 72,18km2. Từ năm 1995, Nhà nước giao cho huyện Côn Đảo được quản lý thêm hai hòn đảo mang tên Hòn Anh và Hòn Em, cả thảy 16 hòn đảo và có tổng diện tích là: 76,71 km2
Trong đó hòn đảo lớn nhất có diện tích 51,52 km2 gọi là Côn Lôn hay Côn Đảo là trung tâm kinh tế - văn hóa – chính trị - xã hội của huyện.
Các hòn đảo tại đây
1. Hòn Chính: Đảo Côn Lôn là hòn đảo lớn nhất, từ Đông sang Tây dài 15km, chỗ rộng nhất là 9km, chỗ hẹp nhất khoảng 1km. Với diện tích 51,52km2 , chiếm gần 2/3 tổng diện tích quần đảo. Trên đảo có thị trấn Côn Đảo nằm ở tọa độ 8040’57” kinh độ Đông. Nói đến quần đảo Côn Lôn là nói đến hòn đảo này, vì đời sống kinh tế, chính trị, xã hội của cả quần đảo tập trung ở đây. Dân cư ở trên Côn Đảo tính tới cuối năm 2010 có khoảng 6.500 người.
2. Hòn Bảy Cạnh: Diện tích 5,5km2 nằm trước thị trấn Côn Đảo, trên đó có ngọn Hải Đăng Côn Đảo, rọi đường cho tàu bè quốc tế đi lại.
3. Hòn Bà: Diện tích 5,45km2 , trước kia hòn đảo này có tên gọi là hòn Côn Lôn nhỏ, nhưng từ khi chúa Nguyễn Ánh truyền lệnh giam thứ phi Hoàng Phi Yến vào một hang đá trên hòn đảo này, từ đó có địa danh Hòn Bà.
4. Hòn Cau: Diện tích 1,800km2 . nằm cách đảo chính 12km về hướng Đông Bắc, nơi chim yến hay làm tổ. Đất Đai Hòn Cau phì nhiêu, cây cỏ tươi tốt thích hợp trồng cây ăn trái.
5.Hòn Tre Lớn: Diện tích 0,750m2
6. Hòn Tre Nhỏ: Diện tích 0,250km Hai hòn đảo này nằm về hướng Tây Bắc của Hòn Chính, ở đây có rất nhiều Tre rừng.
7. Hòn Boomh Lan: Diện tích 0,200km2 là hòn đảo nhỏ có hình dạng như chiếc bánh bông lan, nằm kề hòn bảy cạnh về hướng Đông Nam.
8. Hòn Tài Lớn: Diện tích 0,380km2
9. Hòn Tài Nhỏ: Diện tích 0,100km2
10. Hòn Trác Lơn: Diện tích 0,250km2
11. Hòn Trác Nhỏ: Diện tích 0,100km2Là chuỗi đảo tiếp nối với hòn Bảy Cạnh, trải dài từ Đông Bắc xuống Tây Nam che chắn bên ngoài đảo chính.
12. Hòn Vung: Diện tích 0,150km2 nằm về hướng Tây Nam của đảo Chính, tiếp giáp với Hòn Bà, hình dạng như chiếc vung nồi úp chụp lên mặt biển.
13. Hòn Ngọc: Diện tích 0,400km2 còn gọi là Hòn Trai, nằm về hướng Tây Nam của hòn Chính, xung quanh đảo có rất nhiều Trai ốc sinh sống.
14. Hòn Trứng: Diện tích: 0,1km2, còn gọi là hòn đá bạc, nằm ở hướng Đông bắc của hòn Chính. Ở đây không có cây cối lớn, chỉ có cỏ dại mọc thưa thớt, nhưng là nơi xây tổ của những loài chim biển, điều đó đã biến hòn đảo này thành một sân chim nổi giữa bển Đông.
15-16. Hòn Anh, Hòn Em: Nằm cách hòn đảo Chính khoảng 50km về hướng Tây Nam
Trải nghiệm
Tạp chí trải nghiệm uy tín thế giới Lonely Planet (Anh) vừa đưa ra danh sách bầu chọn 10 hòn đảo lãng mạn và bí mật nhất thế giới năm 2011 và Côn Đảo (thuộc huyện Côn Đảo, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) của Việt Nam đã lọt vào danh sách này.
Tạp chí này miêu tả Côn Đảo vốn là một quần thể nhà tù khét tiếng ở Việt Nam nay đã chuyển thành một thiên đường thăm quan, trải nghiệm với Vườn quốc gia Côn Đảo được bảo tồn tốt. Quần thể 16 hòn đảo thuộc Côn Đảo là một thế giới tự nhiên thần tiên với những khu rừng dày đặc, xanh ngắt của biển và những bãi cát trắng trải dài. Ở Côn Đảo, Lữ khách có thể được tận mắt ngắm nghía nhiều loài cá heo, rùa và các rặng san hô biển tuyệt đẹp.Môi trường sống ở Côn Đảo rất trong lành, nhiệt độ quanh năm mát mẻ (khoảng 26 – 27 độ C), thuận lợi cho Phát triển Lữ Hành biển, tham quan di tích lịch sử, chương trình sinh thái (lặn, câu cá, leo núi, tham quan rừng biển, sinh vật biển...).Ngoài hành trình, Côn Đảo còn là trung tâm ngư trường khai thác hải sản của tỉnh và phía Nam với cảng cá Bến Đầm dài 336 m cho phép tàu 2.000 tấn cập bến.Hiện tại, ngoài tuyến bay từ Tân Sơn Nhất (TP HCM), Côn Đảo còn có 2 chiếc tàu lớn loại 140 và 238giường nằm. Đến Côn Đảo, ngoài giờ làm việc nghỉ ngơi, khách thăm quan có thể dạo quanh quần đảo, chiêm ngưỡng vẻ đẹp kỳ thú mà thiên nhiên đã ban tặng riêng cho nơi này và có thể tìm đợc rất nhiều thông tin của quá khứ chứa đựng trong mỗi di vật trên hòn đảo còn nhiều bí ẩn này.